การปลูกมะนาวบ่อซีเมนต์
รวยด้วยการปลูกมะนาวในวงบ่อซีเมนต์ได้ด้วยหรือ? คำถามนี้คงมีอยู่ในใจใครหลายๆ คน เมื่อได้เห็นชื่อบทความนี้ และอีกหลายๆ คน คงคิดแย้งว่าสิ้นเปลืองเพราะต้องลงทุนซื้อวงบ่อซีเมนต์ ทำไมไม่ปลูกลงดิน? ทุกอย่าง มีดี ก็มีเสีย แต่ถ้าเราลองชั่งน้ำหนักข้อดี – ข้อเสีย ดูก่อนตัดสินใจเลือกลงทุน การปลูกมะนาวในวงบ่อซีเมนต์ หรือภาชนะปลูกอื่นๆ เช่น กระถาง หรือ เข่ง
มะนาวในวงบ่อซีเมนต์
ข้อดี คือ
- ประหยัดพื้นที่
- บังคับการออกผลผลิต หรือทำให้มะนาวออกนอกฤดูได้
- ควบคุมระบบน้ำได้
- หลีกเลี่ยงปัญหาสภาพดินไม่สมบูรณ์ได้ และไม่ต้องเสียเวลาและเสียเงินในการปรับปรุงดิน
- หลีกเลี่ยงปัญหาเชื้อราในดินได้
- แก้ปัญหาเรื่องน้ำท่วมขังมะนาวตายได้
ข้อเสีย คือ
- ลงทุนค่อนข้างสูงในระยะแรก ซึ่ง เกษตรกรสามารถลงทุนตามงบประมาณ และขนาดพื้นที่ได้ในขั้นต้น
สายพันธุ์ไหนเหมาะที่จะนำมาปลูกในวงบ่อซีเมนต์?
หลักในการพิจารณาสายพันธุ์ มีดังนี้
- ขนาดผล
- ปริมาณน้ำต่อผล
- การดูแลรักษา
- ความต้านทานโรคและแมลง
- ผลตอบแทน
สายพันธุ์ที่เหมาะสม มีดังนี้
- มะนาวน้ำหอม
- มะนาวตาฮิติ
- มะนาวแป้น เช่น แป้นจริยา แป้นพิจิตร 1 และ แป้นรำไพ (แป้นรำไพ ให้ผลดี แต่มีปัญหาไม่ทนต่อโรงแคงเกอร์)
- มะนาวไข่
- มะนาวหนัง
- มะนาวซุปเปอร์จัมโบ้
คราวนี้…เตรียมบ่อซีเมนต์
- เริ่มจาก เลือกขนาดวงบ่อซีเมนต์ จะให้มะนาวมีผลผลิตดี มีระบบรากสมบูรณ์ มีอายุยาวนาน ควรพิจารณาขนาด เส้นผ่านศูนย์กลาง 80 เซนติเมตร ขอบสูง 40 เซนติเมตร แต่ถ้าเป็นขนาดเส้นผ่าศูนย์กลาง 1 เมตร ขอบสูง 40 เซนติเมตร ก็ยิ่งดี มะนาวมีอายุได้ตั้งแต่ 10 ปีขึ้นไป ยิ่งถ้ามีการดูแลรักษาที่ดี ก็มีอายุได้ถึง 30 ปี
- ฝารองก้นวงบ่อซีเมนต์ เพื่อกันรากมะนาวชอนไชลงดิน สามารถสั่งทำวงบ่อซีเมนต์แบบปิดก้นสนิท 100 เปอร์เซนต์ มีรูระบายน้ำด้านข้าง หรือ เป็นแบบฝารองคนละชิ้นเส้นผ่าศูนย์กลางขนาดเท่ากันกับวงบ่อซีเมนต์ก็ได้ โดยวางวงบ่อซีเมนต์ทับบนฝารอง
เตรียมสถานที่
- ปรับพื้นที่ให้เรียบเสมอกัน ควรเป็นที่ที่ให้มะนาวได้รับแสงแดดอย่างน้อยวันละ 4 ชั่วโมง
- กำหนดจุดวางวงบ่อซีเมนต์ให้มีระยะห่าง 2×2, 2×4, 3×3, หรือ 4×4 เมตร ขึ้นอยู่กับความต้องการของเกษตรกร และขนาดของพื้นที่ด้วย แต่ 2×2 เมตร จะเป็นระยะที่ชิดเกินไป ไม่ค่อยสะดวกในการเข้าไปดูแลรักษา และต้องหมั่นตัดแต่งทรงพุ่ม
- วางวงบ่อซีเมนต์ตามจุด
เตรียมวัสดุปลูก
วัสดุปลูกที่นิยมใช้
- ทรายหยาบ
- ขุยมะพร้าว หรือ มะพร้าวสับ หรือ ขี้เลื่อย
- แกลบดิบ
- แกลบเผาดำ หรือ ขี้เถ้าแกลบ
- เศษใบไม้แห้ง หรือ หญ้าแห้ง
- ปุ๋ยคอก หรือ มูลสัตว์ที่ย่อยสลายแล้ว เช่น มูลวัว มูลหมู มูลไส้เดือนดิน
- ดิน
สามารถใช้วัสดุที่หาได้ในท้องถิ่นหรือพื้นที่ใกล้เคียงเพื่อประหยัดต้นทุนค่าขนส่งมาผสมเป็นวัสดุปลูก เช่น ผักตบชวาตากแห้ง กากชานอ้อย เป็นต้น ควรใช้ดินปนทราย เพราะดินมักก่อให้เกิดปัญหาเชื้อรา และดินมักจะแข็ง รัดตัว ระบบรากและการระบายน้ำจะไม่ดี แต่ทรายก็มีข้อเสีย ตรงที่มีการอัดตัวแน่น อาจมีปัญหาการระบายน้ำ และอากาศ มีน้ำหนักมาก ความพรุนต่ำ ผสมปุ๋ยอินทรีย์ 1 กิโลกรัม ต่อ มูลสัตว์ 300 กิโลกรัม เพื่อช่วยกำจัดปัญหาเรื่องราให้กับรากมะนาว และเร่งการเจริญเติบโต มูลสัตว์ปีก แนะนำให้ใช้มูลนกกระทา จะเหมาะแก่การปลูกมะนาว และให้สารอาหารที่ครบถ้วนดีกว่ามูลไก่ ผสมน้ำหมักมูลไส้เดือน หรือ น้ำหมัก EM ลงในวัสดุปลูกได้ เพื่อเร่งการเจริญเติบโต
- วัสดุปลูกใช้อัตราส่วนที่เท่ากันทั้งหมด นำมาผสมคลุกเคล้าให้เข้ากัน
วิธีปลูกมะนาวในวงบ่อซีเมนต์
- นำต้นมะนาวที่ได้จากกิ่งตอน หรือต้นปักชำ ที่แข็งแรงสมบูรณ์มาปลูกลงในวงบ่อซีเมนต์ที่เตรียมทุกอย่างไว้เรียบร้อยแล้ว
- ทำหลักผูกติดกับกิ่งพันธุ์ไว้หลวมๆ ให้ต้นตั้งตรง และกันโยก
- รดน้ำให้ชุ่ม
- ราดน้ำยากันเชื้อรา
- ถ้าอากาศร้อน ฝนแล้ง รดน้ำได้ทุกวันเพื่อให้มะนาวเจริญเติบโต แต่โดยปกติ สามารถรดน้ำ วันเว้นวัน วันละ 7 ถึง 10 นาที ต่อต้น
มีของแถมมาให้ด้วยค่ะ…การปลูกมะนาวในกระถาง และภาชนะเหลือใช้อื่นๆ
การปลูกมะนาวในกระถาง
ข้อดี
- ใช้พื้นที่น้อย
- เคลื่อนย้ายสะดวก (หนีน้ำท่วมได้)
- ใช้เป็นไม้ประดับ
- ออกผลผลิตได้ทั้งปี
- ขายยกกระถางเป็นรายได้เสริมได้
ข้อเสีย
- อายุสั้น โทรมง่าย ถ้าไม่ดูแลให้สม่ำเสมอ
- ระบบรากจะมีปัญหาง่าย หากไม่มีการจัดการที่ดีตั้งแต่ตอนปลูก
- ดินยุบ ต้องหมั่นเติมดิน
สายพันธุ์ไหนเหมาะที่จะนำมาปลูกในกระถาง
- เลือกได้จาก สายพันธุ์ที่เหมาะจะปลูกในวงบ่อซีเมนต์ ที่แนะนำไว้ข้างต้นได้เลยค่ะ
เลือกกระถางแบบไหนดี?
- เลือกแบบที่ สวย ทน เพื่อเพิ่มมูลค่าให้ตัวสินค้า
- ขนาดเส้นผ่าศูนย์กลาง 20 นิ้ว (ยังพอเคลื่อนย้ายได้สะดวก) มีรูระบายน้ำ
วัสดุปลูก
- ชนิดเดียวกันกับการปลูกในวงบ่อซีเมนต์
วัสดุเพิ่มเติม
- วัสดุคลุมดิน เช่น ฟางข้าวแห้ง หญ้าแห้ง เป็นต้น ช่วยเก็บน้ำ ลดปัญหาวัชพืช
- กระถางปลูก (พลาสติกสีดำ) เส้นผ่าศูนย์กลางประมาณ 8 ถึง 10 นิ้ว ใช้รองก้นหลุม เพื่อป้องกันปัญหาระบบรากที่จะมีในอนาคต และช่วยให้มะนาวมีอายุยาวนานขึ้น
วิธีการปลูกมะนาวในกระถาง
- ผสมวัสดุปลูกให้เข้ากัน
- แบ่งวัสดุปลูกใส่ลงในกระถางปลูกพลาสติกสีดำ กดวัสดุปลูกให้แน่น แล้วคว่ำกระถางลงในกระถางขนาดเส้นผ่าศูนย์กลาง 20 นิ้วที่เตรียมไว้ปลูกมะนาว ระวังอย่าให้วัสดุปลูกหกออกจากกระถางที่คว่ำลงไปมาก ที่ใช้เทคนิคนี้ เพื่อให้รากไม่ถูกอัดแน่น มีระบบส่งอาหาร และลำเลียงน้ำที่ดี
- ใส่วัสดุปลูกส่วนที่เหลือลงให้สูงท่วมกระถางที่คว่ำไว้ ประมาณ 1 นิ้ว
- วางกิ่งพันธุ์ที่เตรียมไว้ให้อยู่กึ่งกลางกระถาง แล้วเติมวัสดุปลูกลงไปให้เต็มขอบกระถาง รดน้ำ หากวัสดุปลูกยุบตัวลง ให้เติมจนเต็มขอบกระถาง คลุมด้วยวัสดุคลุมดินที่เตรียมไว้ แล้วรดน้ำให้ชุ่มอีกครั้ง
- ราดน้ำยากันเชื้อรา
- การรดน้ำ สามารถรดวันเว้นวันได้ แต่หากอากาศร้อนจัด ควรรดทุกวัน หรือสังเกตดูวัสดุคลุมดิน หากยังมีความชื้นอยู่ก็รดน้ำตามวันปกติ
การปลูกมะนาวในภาชนะอื่นๆ
หากมีภาชนะเหลือใช้ จะนำมาปลูกมะนาว ก็สามารถทำได้ แต่ควรคำนึงถึง
- ความทนทาน ควรมีอายุการใช้งานได้นานพอๆ กันกับอายุของต้นมะนาว
- มีรูระบายน้ำ
- ขนาด ใหญ่พอที่จะให้รากได้ทำงานตามระบบได้อย่างมีประสิทธิภาพ
ส่วนวัสดุปลูก, วิธีการปลูก, การรดน้ำ และการดูแลรักษา ใช้วิธีเดียวกันกับการปลูกมะนาวในกระถาง
เมื่อศึกษาวิธีการปลูกมะนาวแล้วคิดเผื่อไว้หรือยังคะว่าจะใช้ระบบน้ำแบบไหน?
ระบบน้ำ ขึ้นอยู่กับ
- ขนาดพื้นที่
- จำนวนต้นมะนาว
- งบประมาณ
การให้น้ำต้นมะนาวในวงบ่อซีเมนต์ ในกระถาง หรือภาชนะอื่นๆ
มะนาวเป็นไม้ผลที่ต้องการน้ำอย่างต่อเนื่อง เพื่อการเจริญเติบโต และให้ผลผลิตที่สูง
แบบประหยัดงบประมาณ – ใช้สายยางรด
แบบประหยัดแรงงานคนและเวลา-วางระบบน้ำแบบใช้หัวพ่นฝอย หรือหัวผีเสื้อ หรือหัวน้ำหยด
ปัญหาเกี่ยวกับระบบน้ำ
- แหล่งน้ำ หากจำเป็นต้องใช้น้ำประปา ควรทำถังพักน้ำ ให้คลอรีนเจือจางเพื่อความปลอดภัยกับมะนาว เปิดน้ำประปาเข้าถังพักไว้เพียงเบาๆ หรือแบบหยด ถังพักควรเป็นระบบลูกลอยดันปิดเมื่อน้ำเต็ม นำน้ำออกมาใช้ส่งเข้าท่อสาขาในการรดน้ำโดยใช้วาล์วเปิดปิดควบคุมความแรงของน้ำให้อยู่ในวงบ่อซีเมนต์ หรือภาชนะปลูกมะนาวเพื่อประหยัดค่าน้ำประปา
หลังการปลูกมะนาว ไม่เพียงแต่ระบบน้ำเท่านั้นที่จำเป็นต่อการบำรุง และดูแลรักษาต้นมะนาว ให้มีผลผลิตสูงตลอดทั้งปี มีคุณภาพที่ดี สร้างผลกำไรให้เกษตรกร ติดตามบทความ การดูแลรักษามะนาวหลังการปลูก เทคนิคและข้อควรระวังในการปลูกมะนาวนอกฤดู การแปรรูปมะนาว และ มาตรฐาน GAP และ การส่งออกมะนาว
ติดต่อสอบถามเพิ่มเติม : คลิ๊กที่นี่
(แหล่งข้อมูล: www.jr_rsu.net/article/2077, www.rakbankerd.com, หนังสือ มะนาววงบ่อซีเมนต์ % ในกระถาง 5 ภาค สนพ.นาคา โดย อภิชาติ ศรีสอาด และ พัชรี สำโรงเย็น)